Kentsel dönüşüm, şehirlerdeki yapıların, altyapının ve yaşam alanlarının yenilenmesi, iyileştirilmesi veya yeniden düzenlenmesi sürecidir. Genellikle eski, riskli, ekonomik ömrünü tamamlamış yapılar bu kapsamda yıkılır ve yerlerine daha dayanıklı, modern ve yaşanabilir yapılar inşa edilir.
Kentsel Dönüşümün Temel Amaçları:
- Deprem riski olan bölgelerde can güvenliğini sağlamak
- Sağlıksız ve çarpık yapılaşmayı düzeltmek
- Modern yaşam alanları oluşturmak (yeşil alanlar, sosyal donatılar vs.)
- Altyapıyı yenilemek (elektrik, su, kanalizasyon, ulaşım sistemleri)
- Kentsel estetik ve planlı şehirleşmeyi sağlamak
Türkiye’de Kentsel Dönüşüm
Türkiye’de özellikle 1999 Marmara Depremi’nden sonra bu konu daha da önem kazanmıştır. 2012 yılında çıkarılan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, kentsel dönüşüm sürecinin yasal temelini oluşturur.
Kentsel Dönüşüm Süreci Nasıl İşler?
- Riskli yapı tespiti yapılır.
- Yıkım kararı alınır.
- Yeni projeler hazırlanır.
- Hak sahipleriyle anlaşma sağlanır.
- İnşaat süreci başlar.
- Yeni yapılar teslim edilir.
Avantajları:
- Depreme dayanıklı yapılar
- Altyapı iyileşmesi
- Yaşam kalitesinde artış
- Çevresel ve sosyal düzenleme
Dezavantajları / Eleştiriler:
- Bazı bölgelerde rant odaklı dönüşüm (sosyal adalet tartışmaları)
- Kira ve mülkiyet sorunları
- Tarihi dokunun bozulması
- Yeterli kamu katılımı olmaması
İstersen örnek projeler, hukuki detaylar ya da teknik süreçlerle ilgili daha derin bilgi verebilirim.
